„Dzisiaj na drzewie wisi Ten, który na wodach ziemię zawiesił. Na króla aniołów zakładana jest korona cierniowa. W szatę hańby przyobleczony jest Ten, Który niebo przyodziewa obłokami. Policzkowany jest Ten, który w Jordanie uwolnił Adama. Gwoździami przybity jest Oblubieniec Cerkwi. Włócznią przebity jest Syn Dziewicy. Kłaniamy się cierpieniom Twym, Chryste. Kłaniamy się cierpieniom Twym, Chryste. Kłaniamy się cierpieniom Twym, Chryste. Pokaż nam Twe chwalebne Zmartwychwstanie”

15 antyfona Wielkiego Piątku

W Wielki Piątek rano we wrocławskiej katedrze sprawowane były wielkie godziny kanoniczne. Następnie o godzinie 14 Władyka Jerzy przewodniczył wielkiej wieczerni, podczas której w uroczystej procesji na środek świątyni wyniesiona została Płaszczennica (całun) – ikona z wizerunkiem Chrystusa złożonego do grobu. Po wielkiej wieczerni odprawiono małe powieczerze, a następnie o godzinie 18 sprawowana była jutrznia Wielkiej Soboty z obrzędem “pogrzebu Chrystusa”.

Nabożeństwo to nazywane jest również “Płaczem Bogurodzicy”. Płacz ten z wielką przenikliwością i znajomością duszy człowieka wyraził żyjący w X wieku św. Symeon Logoteta (Metafrastos) w kanonie „o ukrzyżowaniu Pana i płaczu Przenajświętszej Bogurodzicy”. Kanon ten jest czytany na małym powieczerji (completa) w Wielki Piątek. W tradycji monastycznej czytany jest on przez mnichów w celach, a w świątyniach parafialnych bezpośrednio po wieczerni (nieszporach), podczas której wyniesiona zostaje na środek świątyni płaszczenica. Kanon Symeona Logotety składa się z ośmiu pieśni zawierających łącznie 32 tropariony oraz kontakion z ikosem. Pod względem treści 5 troparionów ma charakter wyraźnie narracyjny. Ukazują one wydarzenia przy Krzyżu i mówią o odczuciach Bogurodzicy. Największa ilość troparionów omawianego kanonu (20 z 32) jest westchnieniami i wezwaniami do ukrzyżowanego Zbawiciela. W tych troparionach wyrażona jest nie dająca się opisać słowami nieskończona miłość Bogurodzicy do swego Syna. Porażająca jest moc Bogomacierzyńskiego uczucia ukazana w kanonie. Każdy uważnie słuchający słów żalu Bogurodzicy, jej modlitewnych wezwań, cichego bólu musi dostrzec głębię cierpień Matki Bożej i nierozerwalność jej wewnętrznego życia z życiem Chrystusa. Opisy cierpienia, bólu, płaczu i wewnętrznej walki zawarte w kanonie „Płacz Bogurodzicy” nie są opisem zwyczajnych ludzkich uczuć, to są opisy cierpienia Matki Boga, która bardziej niż ktokolwiek inny, wiedziały kim jest jej Syn. Opisowi jej niewyrażalnego smutku i żalu nieodłącznie towarzyszy opis jej pokory i oddania się woli Bożej oraz świadomość zbawczego charakteru śmierci jej Syna. Kanon „Płacz Bogurodzicy” w swojej treści wpisuje się w tajemnicę Triduum paschalnego, gdzie Pascha krzyżowa jest zapowiedzią i oczekiwaniem Paschy zmartwychwstania, gdzie przez cierpienia Zbawiciela i Jego krzyż przychodzi radość o zmartwychwstałym Panu.

Fragment tekstu “Treść nabożeństwa Płacz Bogurodzicy” za: www.psd.edu.pl