17 marca br., JE. Arcybiskup Jerzy Prawosławny Ordynariusz Wojskowy w Miejscu Pamięci Narodowej w Łambinowicach wziął udział w Obchodach 80 rocznicy wyzwolenia Stalagu 344 Lamsdorf które odbyły się przy Pomniku Martyrologii Jeńców Wojennych.

Uroczystość zgromadziła kombatantów, rodziny byłych jeńców, przedstawicieli placówek dyplomatycznych i władz samorządowych, duchownych, wojska i innych służb mundurowych, delegatów instytucji kultury i stowarzyszeń, lokalnej społeczności oraz młodzieży.

Powitalne wystąpienie wygłosiła dyrektor Muzeum, Pani dr Violetta Rezler-Wasielewska, przywołując pamięć wszystkich jeńców ze szczególnym

uwzględnieniem najliczniejszej grupy jaką stanowili żołnierze Armii Czerwonej, a w sposób szczególny doświadczeni tragizmem i bestialstwem ze strony strażników Wermachtu. Wystąpili także przedstawiciele rodzin byłych jeńców Lamsdorf, z Polski, Szkocji oraz Serbii.

Następnie wygłoszono modlitwy: przez JE. arcybiskupa Jerzego, JE. biskupa Diecezji Opolskiej Kościoła Rzymsko-Katolickiego, Andrzeja Czaję, pastora ppłk Sławomira Fonfarę z Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Brzegu oraz Marka Marossanyi reprezentującego Gminę Wyznaniową Żydowską we Wrocławiu i dr Marka Morońia z Muzułmańskiego Stowarzyszenia Religijnego w Polsce, po czym nastąpił apel pamięci oraz salwa honorowa i finalne złożenie wiązanek oraz zniczy przed Pomnikiem.

Prawosławnemu Ordynariuszowi towarzyszył ks. Grzegorz Cebulski jak również kapłan Cerkwi Gruzinskiej hieromnich o.Gabriel, który przybył z Panem Georgiem Tordia, upamiętniającego swojego ojca spoczywającego w brackiej mogile.

Historia obozu sięga drugiej połowy XIX w. gdzie w latach I wojny światowej przetrzymywano w Lamsdorf jeńców pochodzących z państw ententy: Brytyjczyków, Francuzów, Rosjan, Rumunów, Włochów, Belgów i Serbów.

Najbardziej tragiczne w dziejach obozu łambinowickiego były lata 1939-1945.

Pierwszy jeniec wojenny, nieznany z nazwiska oficer WP, trafił tu już 3 września.

Wobec żołnierzy pochodzących z krajów Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych stosowano zapisy konwencji genewskiej z 1929 r., dzięki czemu mieli oni względnie dobre warunki życia.

Zdecydowanie najniżej w hierarchii więźniów znajdowali się jeńcy radzieccy. Do 1945 r. do obozu trafiło ich ok. 200 tysięcy, z czego z powodu zimna, głodu i chorób zmarło ok. 40 tysięcy. Podczas gdy Brytyjczycy przebywali w murowanych barakach, to jeńcy ze Wschodu często nocowali pod gołym niebem.

W 1944 r. w Russenlagrze umieszczono prawie 6 tysięcy powstańców warszawskich, wśród których byli m.in. rotmistrz Witold Pilecki, ppłk Zygmunt Dobrowolski, ps. „Zyndram”, i inni wyżsi oficerowie Armii Krajowej oraz ludzie kultury, m.in. scenarzysta Jerzy Stefan Stawiński, pisarze Roman Bratny i Miron Białoszewski czy aktor Zdzisław Maklakiewicz.

Przez obozy jenieckie Lamsdorf w okresie II wojny światowej przeszło w sumie ok. 300 tysięcy żołnierzy różnych narodowości.

W wrocławskiej parafii wojskowej znajduję się Ewangeliarz Ołtarzowy który służył dla św. Liturgii w cerkwi obozowej do roku 1918.