Święto parafialne 22 maja 2021 roku zostanie na długo zostanie zapamiętane przez wiernych naszej parafii nie tylko z racji 50 lecia jej erygowania, ale przede wszystkim z powodu tego, że liturgię św. sprawował ordynariusz diecezji Wrocławsko-Szczeciński arcybiskup Jerzy. Była to pierwsza celebracja biskupia od czasu poświęcenia cerkwi po remoncie cerkwi w roku 2005. W kazaniu Władyka poruszył temat jałowości poszukiwania szczęścia w upadłym świecie i skierowanym w przeciwną stronę wektorze ewangelicznym, prowadzącym do wiecznej szczęśliwości w Królestwie Bożym na przykładzie postawy i czynów św. Mikołaja.

W końcowym słowie skierowanym do proboszcza i parafian ks. abp nawiązał do pracy swoich poprzedników na katedrze oraz duchownych służących w parafii św. Mikołaja szczególnie wyróżniając zasługi ks. mitrata Eugeniusza Cebulskiego, który właściwie doprowadził do przejęcia przez prawosławnych poewangelickiej kaplicy cmentarnej, która stopniowo przeobraziła się w cerkiew św. Mikołaja.

Władyka z uznaniem wyraził się o pracach poczynionych w parafii w ostatnich latach, dotyczących wystroju cerkwi, w tym o witrażach autorstwa Michała Boguckiego, który też przybył na uroczystość. Władyka Jerzy pochwalił również inicjatywy kulturalne parafii, w tym warsztaty ikonopisarskie, koncerty i konferencję naukowe i wyraził życzenie, by bardziej jej nagłaśniać.

W liturgii uczestniczyli również dziekan wrocławski ks. mitrat Aleksander Konachowicz, ks. mitrat Piotr Sokołowski, o. hieromnich Jeremiasz Pająk oraz ks. protodiakon Mieczysław Oleśniewicz. Śpiewem chóru kierował ks. prot. Grzegorz Cebulski. Swoją obecnością nas zaszczycili też przedstawiciele bratnich Kościołów: ks. Waldemar Pytel, biskup Wrocławski Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego oraz ks. Krzysztof Ora, reprezentujący kurię diecezji Świdnickiej Kościoła rzymskokatolickiego.

21.05.2021 na plebanii parafii św. Mikołaja w Świdnicy odbyła się konferencja naukowa „Od cyrylometodianizmu do polskiego Prawosławia”. Uczestników powitał proboszcz parafii ks. dr Piotr Nikolski, który też przeczytał okolicznościowy list arcybiskupa Wrocławskiego i Szczecińskiego Jerzego. Jako pierwszy wystąpił czołowy świdnicki historyk Sobiesław Nowotny z referatem: „Ślady obrządku słowiańskiego na Dolnym Śląsku”, z którego między innymi dowiedzieliśmy się o słowiańskiej przeszłości kościoła Św. Krzyża w Świdnicy, (dawniej św. Michała), oraz wielu innych faktów świadczących o głębokim zakorzenieniu chrześcijaństwa cyrylometodiańskiego na Dolnym Śląsku. W osobnym krótkim wystąpieniu historyk dostarczył nam szereg ciekawostek związanych z powstaniem naszej świątyni oraz cmentarza na którym się znajduje, zaczerpniętych z niemieckich gazet XIX wieku. Mikołaja w Świdnicy”.

Wątek cyrylometodiański kontynuował hieromnich Jeremiasz (Pająk), mówiący o Św. Andrzeju Świeradzie – mnichu cyrylometodiańskim i pierwszym kanonizowanym Polaku, czczonym w niektórych Cerkwiach lokalnych i na razie mało znanego u nas, choć mógłby zostać uznanym za patrona i protoplastę mnichów prawosławnych w naszym kraju.

Profesor Aleksandra Sulikowska‐Bełczowska przedstawiła referat „Malarstwo cerkiewne w kościołach katolickich” (Lublin, Kraków, Sandomierz), ukazujący próbę wprowadzenia do wnętrza gotyckich kościołów elementów ikonografii prawosławnej, uczynioną przez Władysława Jagiełłę i jego następców, którzy z jednej strony usiłowali podporządkować Kościół Prawosławny Katolickiemu, a z drugiej wzbogacić ten ostatni skarbami tradycji prawosławnej, którą znali i cenili.

Malarz ikonowy i autor wielu witraży Michał Bogucki opowiedział o odwrotnym zjawisku wzbogacenia sakralnej kultury Prawosławia przez pochodzącą z Zachodu sztuką witraża, której język w pełni pokrywa się z językiem tradycyjnej ikony.

Konferencję zamknął profesor Stefan Dudra z referatem „Autokefalie Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w polityce władz polskich”, w którym wyszczególnił trudne okoliczności powstania PAKP, który w końcu zaistniał praktycznie w tej formie jaką proponował Sejmowi czteroletniemu prawie zapomniany sobór w Pińsku.

Przewodnią myślą konferencji było kształtowanie się tożsamości polskiego Prawosławia z uwzględnieniem jego cyrylometodiańskich korzeni, z którymi szczególnie często spotykamy się na terenie naszej diecezji. Został też poruszony temat wpływu Prawosławia na kulturę polską dawniej i dziś. Szczególną wagę zwrócono na postać św. Andrzeja Świerada, cyrylometodiańskigo mnicha i potrzebę, jak ujął w swym liście powitalnym arcybiskup Jerzy, “przyzwyczajenia się do jego wstawienniczej obecności w naszym życiu”.