Niedziela XIV po Pięćdziesiątnicy - przed świętem Podwyższenia Krzyża Pańskiego

ks. Igor Habura, 27.09.2021

W XIV Niedzielę po Pięćdziesiątnicy - przed świętem Podwyższenia Krzyża Pańskiego, nabożeństwom we wrocławskim soborze przewodniczył Jego Ekscelencja abp Jerzy w asyście katedralnego duchowieństwa. Podczas Boskiej Liturgii zabrzmiały czytania:

Czytanie Świętej Ewangelii wg Świętego Apostoła i Ewangelisty Mateusza (22, 1-14):

“W owym czasie Jezus opowiedział tę przypowieść: Królestwo niebieskie podobne jest do króla, który wyprawił ucztę weselną swemu synowi. Posłał więc swoje sługi, żeby zaproszonych zwołali na ucztę, lecz ci nie chcieli przyjść. Posłał jeszcze raz inne sługi z poleceniem: Powiedzcie zaproszonym: Oto przygotowałem moją ucztę: woły i tuczne zwierzęta pobite i wszystko jest gotowe. Przyjdźcie na ucztę! Lecz oni zlekceważyli to i poszli: jeden na swoje pole, drugi do swego kupiectwa, a inni pochwycili jego sługi i znieważywszy [ich], pozabijali. Na to król uniósł się gniewem. Posłał swe wojska i kazał wytracić owych zabójców, a miasto ich spalić. Wtedy rzekł swoim sługom: Uczta wprawdzie jest gotowa, lecz zaproszeni nie byli jej godni. Idźcie więc na rozstajne drogi i zaproście na ucztę wszystkich, których spotkacie. Słudzy ci wyszli na drogi i sprowadzili wszystkich, których napotkali: złych i dobrych. I sala zapełniła się biesiadnikami. Wszedł król, żeby się przypatrzyć biesiadnikom, i zauważył tam człowieka, nie ubranego w strój weselny. Rzekł do niego: Przyjacielu, jakże tu wszedłeś nie mając stroju weselnego? Lecz on oniemiał. Wtedy król rzekł sługom: Zwiążcie mu ręce i nogi i wyrzućcie go na zewnątrz, w ciemności! Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów. Bo wielu jest powołanych, lecz mało wybranych.”

oraz Ewangelia na niedzielę przed świętem Podwyższenia Krzyża Pańskiego, wg Świętego Apostoła i Ewangelisty Jana (J 3, 13-17):

“W owym czasie Chrystus powiedział, że nikt nie wstąpił do nieba, oprócz Tego, który z nieba zstąpił - Syna Człowieczego. A jak Mojżesz wywyższył węża na pustyni, tak potrzeba, by wywyższono Syna Człowieczego, aby każdy, kto w Niego wierzy, miał życie wieczne.Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. Albowiem Bóg nie posłał swego Syna na świat po to, aby świat potępił, ale po to, by świat został przez Niego zbawiony.”

Po wysłuchaniu Ewangelii ze słowem do zebranych wiernych zwrócił się o. Spirydon (Kuziak). W swoim kazaniu przybliżył historię oświęcenia Bazyliki Zmartwychwstania Pańskiego w Jerozolimie w 335r., które to wydarzenie jest wspominane właśnie w wigilię święta Podwyższenia Krzyża Pańskiego.

W Niedzielę wieczorem Jego Ekscelencja abp Jerzy przewodniczył nabożeństwu całonocnego czuwania w wigilię Święta Podwyższenia Krzyża Pańskiego.

Zgodnie z liturgicznym porządkiem Cerkwi, w przeddzień święta przed rozpoczęciem wieczerni, przy śpiewie troparionu święta, upiększony żywymi kwiatami Krzyż, przenoszony jest procesyjnie z żertwiennika na prestoł, gdzie pozostaje do Wielkiej Doksologii. Przed Krzyżem umieszczana jest zapalona świeca.

Tego dnia w katedrach biskupich dokonywany jest specjalny obrzęd Podwyższenia Krzyża, sprawowany przez arcypasterza. Podczas Wielkiej Doksologii, przewodniczący nabożeństwu biskup w towarzystwie diakona dokonuje trzykrotnego okadzenia ołtarza, na którym leży Święty Krzyż. Następnie, po trzech pokłonach, klęcząc, biskup podnosi Krzyż umieszczając go nad głową. Chór w tym czasie wykonuje pieśń “Święty Boże”. Niosącego Krzyż biskupa poprzedza okadzający świętość diakon oraz prysłużnicy z zapalonymi świecami.

Po procesyjnym przejściu na środek świątyni, biskup staje na katedrze, gdzie rozpoczyna się właściwy obrzęd Podwyższenia Krzyża. Hierarcha trzymając Krzyż nad głową w trakcie stukrotnego śpiewu “Hospodi pomiłuj” najpierw opuszcza Go najniżej jak to możliwe by następnie, powoli wyprostowując się, unieść Go wysoko nad głowami wiernych. Obrzęd powtarzany jest w czterech kierunkach poczynając od wschodu przez zachód i południe na północy kończąc. Ostatnie, piąte Podwyższenie, znów dokonywane jest w kierunku prezbiterium. Następnie biskup umieszcza Krzyż na centralnym anałoju świątyni. Śpiewana jest pieśń „Krestu Twojemu pokłaniajemsia Władyko” i najpierw biskup, następnie kapłani, później diakoni i prysłużnicy oraz wszyscy wierni podchodzą i kłaniają się Świętemu Krzyżowi, całując go i przyjmując arcypasterskie błogosławieństwo.

Obrzęd triumfalnego Podwyższenia Krzyża w katedrach biskupich w przeddzień święta ma swój początek w Jerozolimie w IV wieku, gdy biskup Świętego Miasta Makary dokonał uroczystego Podwyższenia Krzyża Pańskiego, odnalezionego przez ekspedycję św. Cesarzowej Heleny.

W sam dzień święta Jego Ekscelencja Władyka Jerzy będzie przewodniczył Boskiej Liturgii w parafii w Rudnej, której świętem patronalnym jest właśnie dzień Podwyższenia Krzyża Pańskiego.

Cofnij