W dniach 27-29 maja 2022r. odbyła się 43. Ogólnopolska Paschalna Pielgrzymka Młodzieży Prawosławnej na Świętą Górę Grabarkę. W tegorocznej „majowej” wzięli udział młodzi ludzie ze wszystkich diecezji naszej Cerkwi, a także aktualnie przebywająca w Polsce młodzież z Ukrainy.

Paschalne spotkanie rozpoczęło się w piątek 27 maja wieczornym nabożeństwem odprawionym przez Jego Eminencję metropolitę Sawę w asyście Ich Ekscelencji: arcybiskupów Jerzego i grzegorza oraz biskupów Pawła i Warsonofiusza. Po tradycyjnym poświęceniu wody w kaplicy nad źródełkiem u stóp Świętej Góry i paschalnej procesji wokół cerkwi Przemienienia Pańskiego, dokonano ustawienia krzyża w intencji wszystkich pielgrzymów.

Po zakończonym nabożeństwie metropolita Sawa zwrócił się z powitalnym słowem do wszystkich osób zebranych w monasterze św. Marty i Marii. Jego Eminencja zwrócił uwagę na to, że pielgrzymki zawsze służą wzmocnieniu wiary, nad którym powinien pracować każdy młody człowiek. Zwierzchnik Cerkwi w Polsce przestrzegał młodzież przed popadaniem w zgubną roszczeniowość. Zaznaczył, że osoba trwająca w przekonaniu, że z samej tylko zasady należy jej się wiele od życia, jest w ogromnym błędzie. Tylko ciężka praca – zarówno w duchowym, jak i fizycznym wymiarze – może przynieść realne efekty, przybliżające człowieka do doskonałości.

W imieniu organizatorów przybyłych hierarchów, duchownych oraz pielgrzymów przywitała przewodnicząca Bractwa Młodzieży Prawosławnej w Polsce Gabriela Nowaszewska. W przemowie podkreśliła nieustanną troskę metropolity Sawy o sprawy ruchu młodzieżowego naszej Cerkwi, której najlepszym wyrazem jest coroczna obecność Jego Eminencji na paschalnej pielgrzymce. Poinformowała, że w trakcie „majowej” realizowany jest projekt dofinansowany przez Narodowe Centrum Kultury pt. „Cerkiewność i ludowość w paschalnych tradycjach mniejszości narodowych i etnicznych Podlasia”. Zaznaczyła przy tym konieczność podtrzymywania tradycji – tak cerkiewnych, jak i świeckich, przez młodych prawosławnych w Polsce oraz wagę przywiązania do bogatego dziedzictwa naszej Cerkwi, na czele z językiem cerkiewnosłowiańskim. Metropolita Sawa wyraził aprobatę wobec tych słów, zobowiązując zebraną młodzież do głębszego poznawania liturgicznego języka większości prawosławnych parafii w naszym kraju.

Piątkowy wieczór zakończył się kolacją przy ognisku na polanie nieopodal monasteru. W jej trakcie uczestnicy pielgrzymki mieli okazję wysłuchać koncertu tradycyjnych pieśni w wykonaniu członków Studia Folkloru Podlaskich Białorusinów ”Żemerwa”. Ogłoszono także wyniki paschalnego konkursu fotograficznego. Kilkugodzinna zabawa połączona ze wspólnym śpiewem i tańcami żywo zaangażowała i zintegrowała zebraną młodzież.

W sobotę 28 maja św. Liturgię w cerkwi Przemienienia Pańskiego sprawował Jego Ekscelencja arcybiskup Jerzy. W ołtarzu modlili się Jego Eminencja metropolita Sawa, a także Ich Ekscelencje: arcybiskup Grzegorz, biskup Paweł i biskup Warsonofiusz. Trwający od samego rana intensywny deszcz zakończył się niemal równocześnie z nabożeństwem, co pozwoliło na wykonanie pamiątkowej fotografii wszystkich uczestników w progu głównej monasterskiej świątyni.

Po śniadaniu, które zgromadziło zarówno hierarchów, duchownych, jak i młodzież, miał miejsce sztandarowy punkt programu każdej paschalnej pielgrzymki – „Sto pytań…”. Młodzi ludzie z ochotą skorzystali z możliwości zadania nurtujących ich pytań biskupom i duchowieństwu. Prelegenci udzielili wyczerpujących odpowiedzi kilkudziesięciu osobom, pytającym o różnorodne zagadnienia – poczynając od spraw dogmatycznych, poprzez kwestie obyczajowe, aż po historię.

Wczesne sobotnie popołudnie wypełnione było warsztatami tematycznymi. Zarząd Centralny Bractwa Młodzieży Prawosławnej przygotował bogatą ofertę zajęć: naukę tradycyjnego białego śpiewu oraz podlaskich tańców ludowych (Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach), tworzenia pisanek (Andrzej Artemiuk), muzyki liturgicznej (Aleksandra Szymaniuk). Z kolei po obiedzie rozpoczęły się spotkania w ramach grup dyskusyjnych. Ich tematyka dotyczyła sakramentu spowiedzi (prowadzący – arcybiskup wrocławski i szczeciński Jerzy), teologii ikony (prowadzący – rektor Prawosławnego Seminarium Duchownego ks. prof. Jerzy Tofiluk) oraz podlaskich tradycji okresu paschalno-wiosennego (prowadzący – historyk i etnograf Doroteusz Fionik). Dla najmłodszych uczestników pielgrzymki przygotowano w tym samym czasie grę terenową, w trakcie której mogli lepiej poznać Świętą Górę Grabarkę i jej otoczenie.

Wieczór upłynął pod znakiem modlitwy. Cykl nabożeństw, w których brali udział pielgrzymi, rozpoczęło całonocne czuwanie pod przewodnictwem biskupa Warsonofiusza. Zaraz po nim na monasterskim cmentarzu wzniesiono modlitwę o spokój dusz wszystkich zmarłych działaczy i patronów Bractwa Młodzieży Prawosławnej. Od godziny 22.30 odczytano akatyst do św. Gabriela Zabłudowskiego, patrona dzieci oraz młodzieży. Bezpośrednio po nim rozpoczęły się przygotowania do św. Liturgii, którą celebrował arcybiskup Grzegorz. W trakcie Liturgii wszyscy zebrani w cerkwi stworzyli ogromny chór, będący widomym znakiem jedności pielgrzymów. Większość z nich przystąpiła do św. Eucharystii. Po zakończeniu Liturgii wszyscy udali się na śniadanie, podczas którego miało miejsce podsumowanie oraz zakończenie pielgrzymki. Uczestnicy mieli okazję wyrazić swoją wdzięczność organizatorom, podzielić się swoimi wrażeniami i opiniami, porozmawiać o „majowej”. Rozchodzących się do swoich namiotów pielgrzymów witały pierwsze promienie wschodzącego słońca.

Kolejną św. Liturgię – w niedzielę o godz. 10.00 – sprawował arcybiskup Jerzy. Uczestniczyła w niej mniejsza niż w nocy liczba młodzieży, gdyż przedstawiciele diecezji położonych w centralnej i zachodniej Polsce wyruszyli nad ranem w drogę powrotną do swych domów. Mimo to, również po zakończeniu tej św. Liturgii, pozostali w monasterze pielgrzymi zebrali się na wspólny posiłek, wyrażając nadzieję na rychłe ponowne spotkanie.

Paschalna Pielgrzymka na Świętą Górę Grabarkę to wydarzenie z kilkudziesięcioletnią historią. Wiosenne spotkania młodzieży w monasterze św. Marty i Marii były jednym z głównych impulsów, które doprowadziły do stworzenia Bractwa Młodzieży Prawosławnej. Od tamtego czasu „majowa” jest jedną z najważniejszych jego inicjatyw organizowanych cyklicznie w okresie paschalnym, a konkretniej, jak wskazuje potoczna nazwa, w maju. Pielgrzymka co roku przyciąga kilkuset uczestników z całej Polski i zagranicy. Szczyt frekwencji przypadł na koniec lat 90. ubiegłego stulecia, kiedy w „majowej” brało udział nawet kilka tysięcy pielgrzymów. W ostatnich latach obserwuje się ponowny wzrost ich liczby.

W trakcie paschalnej pielgrzymki młodzież ma okazję uczestnictwa w nabożeństwach, pogłębiania swojej wiedzy, rozmowy z duchownymi, wymiany opinii, wspólnego spędzania czasu i nawiązywania znajomości. Pielgrzymi tradycyjnie śpią w namiotach ustawionych na polu tuż za monasterskim murem. Konieczność zapewnienia wyżywienia dla tak pokaźnej liczby osób w polowych warunkach doprowadziła do narodzin kilku niezwykle oryginalnych (tym niemniej – uwielbianych i wyjątkowo smacznych) dań, potocznie określanych jako „kuchnia grabarkowa”. Podczas kolejnych „majowych” wielokrotnie zapadały istotne decyzje związane z funkcjonowaniem ruchu młodzieżowego Cerkwi prawosławnej w Polsce. Fakt, iż mimo stałej od ponad 40 lat formy pielgrzymka wciąż cieszy się ogromnym zainteresowaniem, doskonale obrazuje, jak wielkim ewenementem jest to wydarzenie.

Fotoreportaż z pielgrzymki jest dostępny TUTAJ