Z okazji dwudziestej piątej rocznicy wstąpienia na tron metropolitów warszawskich i całej Polski, Jego Eminencji Wielce Błogosławionego metropolity Sawy, redakcja oficjalnej strony Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego publikuje relację z tego wydarzenia opatrzoną materiałem fotograficznym. Intronizacja siódmego zwierzchnika Cerkwi prawosławnej w Polsce w blisko stuletniej, autokefalicznej historii odbyła się w niedzielę 31 maja 1998 roku w katedrze św. Marii Magdaleny w Warszawie.

„Na uroczystość intronizacji przybyli przedstawiciele wszystkich lokalnych Kościołów prawosławnych, oprócz Gruzińskiego i Jerozolimskiego, od których przyszły życzenia telegraficzne. Patriarchat Konstantynopola byt reprezentowany przez metropolitę Jeremiasza z Paryża, Patriarchat Aleksandryjski – arcybiskup Zimbabwe Makarios, Patriarchat Antiocheński – biskup Nifont, Patriarchat Moskiewski – metropolita Cyryl, Patriarchat Serbski – metropolita Sawa, Patriarchat Rumunii – biskup Epifaniusz, Patriarchat Bułgarski – metropolita Pankracy, Arcybiskupstwo Cypru – metropolita Chryzostomos, Arcybiskupstwo Grecji – metropolita Maksym, Arcybiskupstwo Albanii – arcybiskup Anastasios, zwierzchnik Prawosławnego Kościoła Albanii, Metropolię Czech i Słowacji – metropolita Doroteusz, zwierzchnik Kościoła Czech, Moraw i Słowacji, Prawosławny Kościół Ameryki i Kanady reprezentował arcybiskup Herman, Autonomiczny Kościół Finlandii reprezentował metropolita helsiński Lew, Prawosławny Kościół Portugalii znajdujący się w jurysdykcji PAKP reprezentował metropolita Jan.

Uroczystości rozpoczęły się całonocnym czuwaniem, zaś dzień intronizacji rozpoczęła uroczysta procesja. Władze Miasta Stołecznego dla podkreślenia ważności tego wydarzenia dla stolicy wprowadziły do katedry sztandar Warszawy.

Jego Eminencję metropolitę Sawę przy wejściu na plac katedralny powitały dzieci i młodzież z kwiatami. W drzwiach katedry – starosta z chlebem i solą, a w samej katedrze – metropolitę powitał proboszcz ks. mitrat Jan Sezonow.

Sekretarz Św. Soboru Biskupów PAKP, arcybiskup łódzki i poznański Szymon odczytał uchwałę Św. Soboru Biskupów o wyborze arcybiskupa Sawy na metropolitę warszawskiego i całej Polski:

WYBÓR METROPOLITY WARSZAWSKIEGO I CAŁEJ POLSKI

Wysłuchano relacji Jego Ekscelencji Najprzewielebniejszego Sawy, Arcybiskupa Białostockiego i Gdańskiego, Locum Tenens metropolity Warszawskiego i całej Polski o potrzebie wyboru nowego metropolity warszawskiego i całej Polski i propozycji Jego Ekscelencji, by kandydatami na metropolitę byli wszyscy ordynariusze diecezjalni.

W tajnym głosowaniu wybrano jednogłośnie arcybiskupa białostockiego i gdańskiego Sawę dotychczasowego Locum Tenens METROPOLITĄ WARSZAWSKIM I CAŁEJ POLSKI.

Święty Sobór Biskupów PAKP powierza Jego Eminencji, Wielce Błogosławionemu Sawie Prawosławnemu Metropolicie Warszawskiemu i całej Polski, kierownictwo Diecezją Białostocką i Gdańską na czas potrzebny dla uregulowania bieżących spraw diecezjalnych na okres nie dłuższy niż jeden rok.

O wyborze Jego Eminencji, Wielce Błogosławionego Metropolity Sawy powiadomić cały Święty Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, lokalne Kościoły prawosławne i władze państwowe.

We wszystkich parafiach naszego Kościoła wznosić przewidziane ustawem kościelnym modlitwy za zwierzchnika Kościoła Jego Eminencję, Wielce Błogosławionego SAWĘ Prawosławnego Metropolitę Warszawskiego i całej Polski.

Uroczystą intronizację, z zaproszonymi przedstawicielami lokalnych Kościołów prawosławnych i władz państwowych wyznaczyć na niedzielę 31 maja w Warszawie.

+Szymon, Arcybiskup Łódzki i Poznański;

+Adam, Arcybiskup Przemyski i Nowosądecki;

+Jeremiasz, Arcybiskup Wrocławski i Szczeciński;

+Abel, Biskup Lubelski i Chełmski;

+Miron, Biskup Hajnowski;

+Jakub, Biskup Supraski;

+Grzegorz, Biskup Bielski.

Aksios!

Następnie, arcybiskup Adam podaje enkolpion (insygnia zwierzchnika Kościoła) – Aksios!

Arcybiskup Jeremiasz podaje biały kłobuk (kapica – nakrycie głowy zwierzchnika Kościoła) – Aksios!

Biskup Abel podaje żezł (pastorał) – symbol władzy i pasterza. Aksios!

Po udzieleniu błogosławieństwa z katedry, rozpoczyna się uroczysta św. Liturgia, w której uczestniczą wszyscy biskupi Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego i ze względu na ciasnotę w ołtarzu sześciu duchownych i pięciu diakonów.

Jego Eminencja, Wielce Błogosławiony metropolita Sawa, po zakończeniu św. Liturgii wygłosił do licznie zebranych gości, duchowieństwa i wiernych słowo:

„Zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne nie przemogą go” (Mt.16,18)

Są to słowa Chrystusa, które pozwalają nam uzmysłowić znaczenie dzisiejszej uroczystości. Kościół Chrystusowy jest żywym organizmem Bogoludzkim, w którym pulsuje życie ludzkie stale uświęcane działaniem Ducha Świętego. On, życiodajny Bóg, Duch Święty ożywia go poprzez całą jego historię; ożywia i aktualizuje zbawcze dzieło Pana naszego Jezusa Chrystusa.

Duch Święty jest tą siłą, która nadaje ciągle moc dziełu Bożemu we wszechświecie, a Jego emanacja jest miłością. Prawosławie jest więc ciągłą Pięćdziesiątnicą. Dzięki Św. Duchowi i Jego działaniu Chrystus żyje po wsze czasy i uświęca wszechświat na czele z człowiekiem. Uduchowia go przez Swe energie. Zrozumiale stają się słowa Chrystusa „kto by chciał zachować duszę swoją straci ją” (Mk.8,35). Stąd miłość kosmiczna rozpala serca miłością wobec całego stworzenia.

W Kościele element ludzki jest zmienny. Ludzie przychodzą i odchodzą, a Kościół pozostaje zawsze ten sam i bramy piekielne nigdy go nie przemogą. Potwierdza to dwutysięczna historia. Prawda ta jest gwarancją dla nas ludzi wiary. Jej fundamentem jest sam Zmartwychwstały Pan. Zmartwychwstał Chrystus i życie świeci swą pełnią i objawiło się „wspólne królestwo”. Tym „wspólnym królestwem” jest Kościół. To jemu służymy.

Święty Duch „tchnie, kędy chce”. On kierował Św. Soborem Biskupów, który powołał mnie na tron metropolity prawosławnego w naszym kraju. Wstępuję nań jako siódmy kanoniczny metropolita Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w Polsce.

Z pełną pokorą i oddaniem poddaje się woli Najwyższego Pana i głęboko wierze, ze tak jak dotychczas prowadził On lud swój poprzez różne radości i doświadczenia, prowadzić go będzie dzisiaj i jutro.

W ciągu swojego życia, które poświeciłem wyłącznie służbie Bożej i ludziom, wielokrotnie doświadczyłem i czułem jak Opatrzność Boża kieruje mną. Dzisiaj skłaniam kolana przed doświadczeniami narodu prawosławnego kierowanego moimi poprzednikami i duchowieństwem oraz wierze, że Jego pomoc i ich modlitwa towarzyszyć mi będą w mojej trudnej i odpowiedzialnej służbie, którą rozpocząłem w duchu pełnego posłuszeństwa Kościołowi.

Proszę braci biskupów, duchowieństwo i wiernych o modlitwy, by Pan wspierał mnie w oczekujących trudach, tak bym mógł spełnić chociaż częściowo oczekiwania wielu. Przystępuje do nowego etapu w mojej służbie biskupiej z gorącą wiara, mając świadomość słów Chrystusa: „Kto wierzy i ochrzczony zostanie choćby coś trującego wypił, nie zaszkodzi mu” (Mk.16,16-18).

W swej pracy stawiam sobie za zadanie, by wraz z episkopatem i duchowieństwem kontynuować dotychczasowe osiągnięcia poprzedników, zachować stabilność i jedność Winnicy Pańskiej w świetle sprawowania św. Eucharystii, która jest zasadniczym celem służby biskupiej.

Żyjemy w czasach złożonych, kiedy ludzkie mędrkowanie nie zna granic. Dotyka ono i ludzi Kościoła. Stąd wynika potrzeba usilnej pracy nad duchowym ubogaceniem wszystkich nas – duchownych i wiernych.

Pragnę zwrócić szczególną uwagę na edukację kandydatów do stanu duchownego, jak również na rozwijanie i pogłębianie świadomości religijnej dzieci, młodzieży i wiernych. Ludzi wykształconych, gotowych do poświecenia dla Chrystusa – wymagają nasze czasy.

Dziękuję Bogu za odrodzenie się życia monastycznego i powołań zakonnych, które pragnę w całej rozciągłości wspierać i rozwijać, mając na uwadze szczególne znaczenie stanu zakonnego dla dobra sprawy Bożej. Każdy klasztor jest bowiem centrum życia duchowego i rozwoju religijności wszystkich nas.

Wiele wysiłku wymaga od nas, aktualnie, sytuacja ekonomiczna Kościoła i świadoma odpowiedzialność za wszystkie przejawy jego życia, duchowieństwa i wiernych, tj. przestrzegania dyscypliny kościelnej.

Moim pragnieniem jest także dalsze rozwijanie działalności charytatywnej naszego Kościoła.

Kościół prawosławny ma od wieków wypracowaną formule współpracy z Władzami Państwowymi, wynikającą z tzw. symfonii, polegającej na wzajemnej zgodzie i współpracy przy zachowaniu niezależności każdej ze stron. Modlitwa Kościoła zawsze towarzyszy Ojczyźnie i jej władzom. „Panie, wspomnij Ojczyznę naszą i jej władze, daruj jej stały pokój. włóż w ich serce i umysł dar, by dobrem obdarzali Twój Kościół i wszystkich ludzi, byśmy w pokoju i ciszy prowadzili swe życie”. Słowa wzięte są z Liturgii św. Bazylego. One są nasza dewiza. Czynimy to na wszystkich szczeblach – centralnych, lokalnych. Naszym zadaniem jest wychowanie człowieka na dobrego ucznia Chrystusowego, a wówczas będzie on i dobrym obywatelem swej Ojczyzny.

Gorąco witam i pozdrawiam wszystkich przedstawicieli Kościoła prawosławnego z różnych państw. Wasza obecność wśród nas świadczy o jedności całego Kościoła prawosławnego i udowadnia, ze wszyscy razem radujemy się radością, kiedy jeden z nas ją przeżywa i bolejemy, kiedy ktoś z braci naszych boleje. Pragniemy podobnie jak dotychczas utrzymywać i rozwijać dobrą współpracę ze wszystkimi Kościołami prawosławnymi we współczesnym świecie i brać czynny udział we wszystkich ich przedsięwzięciach służących dobru współczesnego Prawosławia i świata.

Pozdrawiam i dziękuję przedstawicieli Władz Państwowych, Urzędu Prezydenta, Urzędu Premiera, Sejmu i Senatu, Posłankom i Posłom za obecność jak również za wysoką ocenę działalności Kościoła prawosławnego w naszym kraju, wyrażoną w licznych dokumentach kierowanych na moje ręce.

Serdecznie witam i dziękuję za obecność przedstawicieli Kościoła rzymskokatolickiego, Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej. Pragniemy ze wszystkimi braćmi w Chrystusie utrzymywać dobre, braterskie, chrześcijańskie kontakty i pracować wspólnie nad problemami współczesnego świata w świetle nauki naszego Zbawiciela Jezusa Chrystusa.

Pozdrawiam i dziękuję za obecność przedstawicielom Wojska Polskiego, z którym współpracuję od pięciu lat.

Pozdrawiam i dziękuję za obecność Ich Ekscelencji Ambasadorów i przedstawicieli Korpusu Dyplomatycznego.

Pozdrawiam duchowieństwo naszego Kościoła, Zakonników, Zakonnice, Młodzież i Nauczycieli szkół teologicznych, Bractwa, Młodzież, Dzieci i wszystkich Wiernych Kościoła.

Dziękuję wszystkim za dotychczasową Waszą pracę dla dobra Cerkwi i proszę być jeszcze bardziej aktywnym w głoszeniu dobra, pokoju i prawdy Bożej tam, gdzie pracujecie czy mieszkacie.

Wierni naszego Kościoła to przedstawiciele różnych narodowości: białoruskiej, ukraińskiej, polskiej, rosyjskiej. słowackiej, greckiej, łemkowskiej. Wszystkim pragniemy służyć jak najlepiej, wychodząc tak jak dotychczas, na spotkanie potrzebom językowym danej narodowości. Pragniemy dawać z siebie wszystko dla Was wszystkich, tak by dobro Kościoła Bożego nie ucierpiało. Prawosławie jest bowiem uniwersalnym.

Zwracam się do wszystkich Wiernych słowami ap. Pawła wyjętymi z Listu do Hebrajczyków: „Bądźcie posłuszni przewodnikom Waszym oni bowiem czuwają nad duszami Waszymi”.

W ten dzisiejszy uroczysty dzień naszego Kościoła, dzień intronizacji nowego metropolity przekazuje wszystkim słowa pokoju i jedności. Zwracam się słowami ap. Pawła: „… bracia napominajcie niesfornych, pocieszajcie bojaźliwych, podtrzymujcie słabych, bądźcie wielkoduszni wobec wszystkich. Baczcie, ażeby nikt nikomu zatem za złe nie oddawał, ale starajcie się czynić dobrze sobie nawzajem i wszystkim. Zawsze się radujcie. Bez przestanku się módlcie. Za wszystko dziękujcie; taka jest bowiem wola Boża w Chrystusie Jezusie względem was. Ducha nie gaście. (..) Wszystkiego doświadczajcie, co dobre, tego się trzymajcie” (1 Tes 5,14-21).

Raz jeszcze wszystkim za wszystko dziękuję i z ufnością powtarzam za psalmista: „Pan jest pomocnikiem moim, nie będę się lękał; Cóż może mi uczynić człowiek”. (Ps. 118,6).

Na koniec dziękuję służbom informacyjnym za przekazywanie informacji, zaś służbom porządkowym za utrzymanie porządku. Spasi Gospodi!

Po uroczystościach liturgicznych, goście udali się do Radziejowic ok. 50 km. od Warszawy, gdzie był przygotowany uroczysty bankiet.

Po oficjalnych uroczystościach nastąpił czas pożegnań i odjazdów. Część delegacji opuściła Warszawę 1 czerwca w godzinach przedpołudniowych, inni zaś po południu i w dniu 2 czerwca.

W dniu 1 czerwca 1998 roku, Jego Eminencja, Wielce Błogosławiony metropolita Sawa w towarzystwie członków Św. Soboru Biskupów PAKP i niektórych delegacji lokalnych Kościołów prawosławnych oraz duchownych został przyjęty przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Przeszły uroczystości intronizacyjne, rozjechali się ostatni goście i nastał zwykły dzień pracy. Raczej służby, ciężkiej i odpowiedzialnej, wobec Boga i Cerkwi.

Władyko, życzymy Wam Bożego błogosławieństwa i wytrwałości w Waszych trudach. Nie lekka droga przed Wami, a i zadanie nielekkie. Ale wiemy też Władyko, że pokonacie wszystkie przeszkody”.

Ad multos Annos!

Opis uroczystości intronizacyjnych podano za: Cerkiewny Wiestnik, Miesięcznik Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, nr 5/1998