Koncert " Wybrane śpiewy liturgicznej tradycji polskiego prawosławia" we Wrocławiu

Andrzej Michaluk, 17.03.2024

Kilkanaście lat temu na Koncercie Ekumenicznym – koncercie kolęd organizowanym przez Stowarzyszenie Prawosławne Św. Apostołów Piotra i Pawła z okazji Nowego Roku wg kalendarza juliańskiego wystąpił nieznany szerszej publiczności amatorski zespół rodzinny z Torunia. Mało kto mógł wówczas przewidzieć, że jeden z jego członków, Łukasz Hajduczenia, syn proboszcza z Torunia i Ciechocinka, dzisiaj absolwent Prawosławnego Seminarium Duchownego w Warszawie, wydziału wokalnego Uniwersytetu Muzycznego im F. Chopina w Warszawie, wydziału wokalnego Guildall School of Music and Drama w Londynie i badacz muzyki cerkiewnej stanie się założycielem i kierownikiem muzycznym zespołu muzyki cerkiewnej, o który będą zabiegały impresariaty w Europie. Męski Zespół Muzyki Cerkiewnej “Katapetasma”, który powołał do istnienia ponad 6 lat temu, od początku orientował się na popularyzację muzyki cerkiewnej powstającej na przestrzeni wszystkich epok sztuki zaistniałych w prawosławiu, a szczególnie tej powstającej w dawnej Rzeczpospolitej, z jej specyficznymi brzmieniami i harmonią. W repertuarze Zespołu słyszy się śpiewy modlitewne mające pochodzenie bizantyjskie, staroruskie czy gruzińskie. Wiele z nich przeniknęło do tradycji śpiewu cerkiewnego Rzeczypospolitej. „Tajemnicza” nazwa zespołu, pochodzi od greckiej nazwy zasłony oddzielającej ołtarzową część świątyni od jej pozostałych części, gdzie właśnie to najbardziej tajemnicze i święte miejsce, staje się wezwaniem do modlitewnej pieśni w różnych momentach nabożeństw. Łukaszowi Hajduczeni, udało się zebrać kilkunastu chórzystów, aktywnie uczestniczących w różnych chórach cerkiewnych, psalmistów, dyrygentów i teologów, którzy działalność koncertową traktują jako przedłużenie muzycznego doświadczenia liturgii.

Zespół występował wielokrotnie w kraju i za granicą m in. w Belgii, Serbii. W 2023 i na początku 2024 roku koncertował we Francji, gdzie kilkukrotnie odbył tournée obejmujące łącznie ponad 30 miast. Posiada w dorobku szereg nagrań telewizyjnych i radiowych, a także wydaną płytę CD o tytule “Tryptyk Jabłeczyński”. W bieżącym roku koncertował także we Wrocławiu, gdzie ma liczne rzesze miłośników. Dwa koncerty, w Impart Centrum (13 stycznia) i w Kościele św. Krzyża (25 lutego) odbyły się jeszcze z okazji ubiegłorocznych obchodów Roku Jerzego Nowosielskiego. Uczestniczyło w nich także wielu naszych parafian i zaproszonych przez nich osób.

Koncert pt. Wybrane śpiewy liturgicznej tradycji polskiego prawosławia, który odbył się w naszej Katedrze w niedzielę 3 marca, zorganizowany przez Prawosławne Stowarzyszenie Św. Piotra i Pawła, przy wsparciu finansowym wielu wiernych naszej Parafii i sponsorów, poświęcony był 100 – leciu autokefalii Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, które przypada w tym roku. Witając chórzystów i słuchaczy wypełniających po brzegi Katedrę, proboszcz Katedry ks. mitrat Jerzy Szczur zwrócił uwagę zebranej publiczności na znaczenie, jakie w cerkwi historycznie przypisuje się pieśni modlitewnej, bowiem muzyka cerkiewna jest wyłącznie wokalna i w połączeniu z tekstem liturgicznym tworzy śpiew modlitewny będący częścią każdego nabożeństwa.

Koncert, podzielony na pięć części, prowadził dyrygujący Zespołem Łukasz Hajduczenia. Każda z części koncertu poprzedzona była tłumaczeniem, wyjaśnieniami terminów, cytatów, pochodzenia utworów lub okoliczności, w których są one śpiewane. W bogatym, przepięknie wykonanym i zaaranżowanym repertuarze znalazły się Psalmy, hymny, pieśni i modlitwy z nabożeństw oraz pieśni paraliturgiczne poświęcone Bogurodzicy w melodiach z różnych wieków i różnych części Europy. „Katapetasma” wystąpiła w niemal pełnym składzie 10 osób. To szczególne wyróżnienie, jakie dyrygent adresował do społeczności naszej Katedry - miejsca, w którym chórzyści czuli się wzruszeni i skupieni. Melodie wybranych utworów, niekiedy znane, jednak ich aranżacje nosiły wyraźnie specyficzną harmonię i barwę, charakterystyczną dla tego Zespołu. Koncert, który w swoim przekazie odnosił się do przed wielkopostnego okresu zakończył się wspaniałym hymnem Christos Woskresie wykonanym w melodiach bizantyjskiej, gruzińskiej i kijowskiej. Po zakończeniu tego niezwykłego wydarzenia muzycznego, proboszcz Katedry podziękował Zespołowi za wspaniałe przeżycia nie tylko artystyczne, ale w dużej mierze modlitewne oraz zaprosił do ponownego odwiedzenia Wrocławia i wrocławskiej Katedry. Artystów nagrodzono kwiatami, a po wyjściu z cerkwi, burzliwymi oklaskami w uznaniu ich trudu i mistrzowskiego wykonania. Mamy nadzieję, że w dającej się przewidzieć przyszłości artyści powrócą do naszej Katedry, gdzie, jak sami podkreślali czuli się wyjątkowo i niezwykle uważnie wysłuchani.

Cofnij