Monaster św. św. Marty i Marii na św. Górze Grabarce jest powszechnie nazywany sercem polskiego prawosławia. Głównym świętem monasteru jest święto Przemienienia Pańskiego, któremu poświęcona jest główna świątynia klasztoru. Rok rocznie świąteczne obchody gromadzą rzesze prawosławnych wiernych zarówno z Polski jak i zza granicy. Bieżący rok, różnił się od lat ubiegłych ze względu na sytuację związaną z epidemią koronowirusa. Liczebność przybyłych wiernych była mniejsza niż zazwyczaj, lecz pomimo tego Świętą Górę wypełniała modlitewna atmosfera. Na święto tradycyjnie przybyły pielgrzymki z Warszawy, Białegostoku, Bielska Podlaskiego, Hajnówki, Jabłecznej, Siemiatycz, Brukseli, Rogawki, Narojk, Milejczyc oraz rowerowa z Płocka.

W przeddzień święta o godzinie 17.30 przed cerkwią Przemienienia Pańskiego przełożona monasteru, ihumenia Hermiona przywitała Jego Eminencję metropolitę Sawę wraz ze wszystkimi biskupami naszej Cerkwi. Przed rozpoczęciem świątecznego całonocnego czuwania Jego Eminencja zwrócił się z okolicznościowym słowem do wszystkich przybyłych. Metropolita Sawa przypomniał początki św. Góry związane z chorobą, która w 1710 roku opanowała okoliczny teren oraz cudownymi uzdrowieniami przed ikoną Spasa Izbawnika. Jego Eminencja odniósł te wydarzenia do sytuacji nam współczesnej mówiąc: „Przeżywamy trudny okres w naszym kraju i we współczesnym świecie. Maleńki wirus zdezorganizował życie człowieka w szerokim pojmowaniu i dotknął także naszej wiary chrześcijańskiej. W takiej sytuacji, gdzie możemy się udać by otrzymać pomoc, jeżeli nie do takiego miejsca jak św. Góra Grabarka […] i pomimo trudności, ograniczeń jesteśmy tutaj, w trzysta dziesiątym roku od tego momentu, gdy chwała Boża objawiła się w tym miejscu. Wierzę, że objawi się i w tym roku nie dla jednego z nas, a dla wielu”. Nie zabrakło szczególnych słów uznania pod adresem wszystkich pielgrzymów przybyłych na św. Górę.

W trakcie całonocnego czuwania kazanie wygłosił ks. prot. dr Artur Aleksiejuk. Kaznodzieja w swoim słowie podkreślił, iż „misterium przemienienia jest zawsze tak samo aktualne i staje się naszym osobistym doświadczeniem […] wszyscy bez wyjątku jesteśmy zaproszeni, aby tak jak apostołowie udać się z Chrystusem na górę przemienienia. To wezwanie jest skierowane do całej Cerkwi i do każdego z nas osobno. Sam Chrystus zachęca nas, aby każdy w swoim sercu odnalazł drogę na swoją osobistą Górę Tabor, a kiedy już tam trafi, aby było mu dane zachwycić się Zbawicielem i usłyszeć od Niego słowa, które napisał św. apostoł Jan w swojej Ewangelii w 15 rozdziale: nie nazywam cię już sługą, ale nazywam ciebie przyjacielem, bo dałem ci poznać wszystko co usłyszałem od Mojego Ojca”.

Tradycyjnie były sprawowane nabożeństwa i św. Liturgie, podczas których przez cały wieczór, noc i poranek modlili się licznie zgromadzeni wierni. O godz. 23.00 odczytano akatyst za zmarłych pod przewodnictwem biskupa łódzkiego i poznańskiego Atanazego. O godzinie 1.00 św. Liturgię sprawował arcybiskup wrocławski i szczeciński Jerzy. Kolejne św. Liturgie o 4.00 i 6.30 sprawowali: arcybiskup bielski Grzegorz i biskup supraski Andrzej.

Główną św. Liturgię sprawował Jego Eminencja Wielce Błogosławiony metropolita Sawa w asyście arcybiskupa lubelskiego i chełmskiego Abla, arcybiskupa białostockiego i gdańskiego Jakuba, arcybiskupa przemyskiego i gorlickiego Paisjusza, biskupa łódzkiego i poznańskiego Atanazego, biskupa hajnowskiego Pawła, biskupa siemiatyckiego Warsonofiusza oraz duchowieństwa.

Przed rozpoczęciem św. Liturgii do zgromadzonych wiernych zwrócił się Jego Eminencja metropolita Sawa wzywając wszystkich „by zjednoczyć się w silnej modlitwie eucharystycznej, prosząc Boga, aby błogosławił pokojem oraz zdrowiem duchowym i fizycznym świat, naszą Ojczyznę, nasze domy i każdego z nas”. Jego Eminencja powitał także przedstawicieli prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego – wojewodę podlaskiego Bogdana Paszkowskiego i marszałka województwa podlaskiego Artura Kosickiego, posłów na Sejm RP, władze samorządowe oraz służby mundurowe.

Po odczytaniu ewangelicznej perykopy kazanie wygłosił ks. prot. Paweł Zabrocki. Kaznodzieja przybliżył sens święta Przemienia Pańskiego przez kontekst męki Chrystusa na krzyżu, Jego śmierci i zmartwychwstania. Ksiądz Zabrocki zwrócił również uwagę wiernych na znaczenie przemienienia, które przeżywamy podczas każdej św. Liturgii – przemienienia chleba i wina w Ciało i Krew Jezusa Chrystusa, które są źródłem życia. Kaznodzieja zaznaczył również, iż święto Przemienienia Pańskiego jest również wezwaniem skierowany do każdego z nas w celu przemiany grzesznego życia na życie święte.

Podczas uroczystości śpiewał chór studentów Prawosławnego Seminarium Duchownego w Warszawie i Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie pod dyrekcją prof. Włodzimierza Wołosiuka.

Główna Liturgia wieńcząca uroczystości zakończyła się uroczystą procesją wokół monasterskiej świątyni, podczas której poświęcono przyniesione przez wiernych owoce. Po końcowym słowie Jego Eminencji, został odczytany adres premiera Mateusza Morawieckiego.

W przygotowaniu święta oraz w sprawnym jego przebiegu oprócz sióstr monasteru czynnie brała udział młodzież z roboczego obozu organizowanego przez Zarząd Centralny Bractwa Młodzieży Prawosławnej w Polsce. Mniszkom, młodzieży z Bractwa, a także wszystkim zaangażowanym w pomoc przy przygotowaniu uroczystości serdecznie dziękował Jego Eminencja metropolita Sawa.

Świąteczne uroczystości na św. Górze Grabarce dobiegły końca. W tym świętym miejscu ponownie zapanował spokój monasterskiego życia. Pozostaje wierzyć, że przybyli na świąteczne uroczystości powrócili do swych domów i obowiązków przemienieni radością doświadczenia Boga.

ks. Adam Góralczuk

zdjęcia: Jarosław Charkiewicz, Mikołaj Mendrycki